Η ατμόσφαιρα ήταν μαγευτική. Η Grand Hall του de Doelen στο Ρότερνταμ – μια αίθουσα με εντυπωσιακή ακουστική και μοντέρνα αισθητική, με τις βαθιές μωβ καρέκλες και τον ξύλινο διάκοσμο – ήταν το ιδανικό σκηνικό για μια αφιερωμένη στον Μπετόβεν, συναυλία. Οι μουσικοί της ορχήστρας ήταν έτοιμοι, τα όργανα στη θέση τους, το πιάνο στο κέντρο, ενώ η επιβλητική εκκλησιαστική οργάνου δέσποζε στο βάθος. Μια στιγμή υψηλής τέχνης. Ωστόσο, καθώς παρατηρούσαμε την αίθουσα, μια αντίφαση μας χτύπησε.
Παρά τη δύναμη της μουσικής και την αξία του έργου του Μπετόβεν, παρά το εντυπωσιακό περιβάλλον, οι θέσεις ήταν άδειες. Αυτή η εικόνα, δυστυχώς, δεν είναι μοναδική, αλλά αντανακλά μια ευρύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει η κλασική μουσική σε παγκόσμιο επίπεδο. Τι φταίει για τη μειωμένη προσέλευση; Η απάντηση είναι σύνθετη και βρίσκεται στη διασταύρωση κοινωνικών, οικονομικών και πολιτιστικών παραγόντων: Παραδοσιακά, η κλασική μουσική θεωρείται «υψηλή τέχνη», κάτι που δημιουργεί ψυχολογικούς φραγμούς σε νεότερο και ευρύτερο κοινό. Υπάρχει ο φόβος του «δεν ξέρω αρκετά» ή «δεν ταιριάζω».
Οικονομικοί Παράγοντες. Τα εισιτήρια για τις παραδοσιακές συναυλίες είναι συχνά ακριβά, καθιστώντας τα λιγότερο προσιτά σε φοιτητές, νέους επαγγελματίες ή οικογένειες. Σε μια πόλη όπως το Ρότερνταμ, με πληθώρα επιλογών ψυχαγωγίας (ποπ, τζαζ, θέατρο, φεστιβάλ), ο ανταγωνισμός είναι τεράστιος. Ο σύγχρονος, γρήγορος ρυθμός ζωής καθιστά επίσης δύσκολη την αφιέρωση χρόνου σε μια μακρά, τυπική συναυλία. Η έκθεση στην κλασική μουσική ξεκινά συχνά αργά στη ζωή. Η πρώιμη εκπαίδευση και η επαφή μέσω κοινωνικών δικτύων είναι καθοριστικής σημασίας.
Τι μπορεί να γίνει για να αλλάξει η κατάσταση; Το μέλλον της κλασικής μουσικής εξαρτάται από την ικανότητα των οργανισμών να «σπάσουν» το παραδοσιακό καλούπι και να προσεγγίσουν νέες γενιές. Ειδικές μειώσεις τιμών (π.χ. €10 – €15) για άτομα κάτω των 30 ετών, όπως εφαρμόζεται ήδη σε ορισμένους οργανισμούς (π.χ. «jongerentarief» – de Doelen). Δημιουργία “Core Classics” (όπως εφαρμόζει η Φιλαρμονική του Ρότερνταμ) με χαλαρότερη ατμόσφαιρα, DJ στο φουαγιέ, και μικρότερη διάρκεια συναυλιών. Σύντομες, κατανοητές εισαγωγές στο έργο πριν τη συναυλία, που αφαιρούν το φόβο του «δεν καταλαβαίνω».