Αρχείο κατηγορίας Κρήτη

Στου Θραψανού το πατρικό, εκεί που η πέτρα κρατά ακόμα τη φωνή των παλιών, στέκει το σπίτι μας. Με τους τοίχους στο χρώμα που τους βάψαμε την τελευταία φορά που πήγαμε, πριν δυο χρόνια και τις γλάστρες όσες ζουν ακόμα, γεμάτες χώμα ευλογημένο. Κι εκεί, στην εξωτερική αυλή, σαν παραμύθι που άνθισε, πλέκονται οι δυο βουκαμβίλιες, δεξιά και αριστερά στην είσοδο της εσωτερική αυλής.

Όχι δεν ήταν πάντα εκεί. Δεν είναι μέσα στις μακρινές παιδικές μνήμες μου. Με τη Σούλα τις επιλέξαμε και τις βάλαμε  τις μνήμες μου. Θέλαμε να χτίσουμε τις δικές μας μνήμες. Έτσι κι αλλιώς οι δικές μου, οι προηγούμενες ήταν εκεί, ριζωμένες. Το πρώτο φως του πρωινού, το κάλεσμα της μάνας απ’ την αυλή, το γέλιο που ξεχυνόταν μες στο μεσημέρι, καθώς τα τσικάλια μοσχοβολούσαν κι ο πατέρας έπλαθε το χώμα στο εργαστήρι του.

Έτσι λοιπόν οι βουκαμβίλιες δεν ξέρουν πολλά για μένα ή για την ακρίβεια τίποτα. Δεν με είδαν να τρέχω ξυπόλυτος, να σκαρφαλώνω στα παραθύρια, να κρύβομαι απ’ το χρόνο. Και κάθε χρόνο, την άνοιξη, ανθίζουν. Για να μας θυμίζουν το λόγο που τις φυτέψαμε. Πού άντεξαν στο χρόνο και τις αντιξοότητες. Που κάηκαν από την παγωνιά του χιονιά. Και που, να τες ανθισμένες και πάλι!

Πώς βιώνουν όλες αυτές τις μέρες ο Νίκος και η Μαλάμω τη διαμονή τους στο χωριό μας, Θραψανό, και στο σπίτι τους; Όμορφα! Είναι κοντά τους η Στασούλα, που τους φροντίζει και προσπαθεί να είναι γεμάτη η καθημερινότητα τους, χωρίς να τους λείπει τίποτα… Και κυρίως να κυλά η ζωή τους σε πιο ήπιους ρυθμούς. Να τους εδώ, στην εξωτερική αυλή του σπιτιού, κοινή και για τους δύο. Έχουν βγει να περπατήσουν λίγο. Και μείς τους χαιρόμαστε, καθώς τους παρακολουθούμε με αγάπη!

Από τη Σίφνο ως το Νεστόριο και από τη Φλώρινα ως το Θραψανό, η χειροτεχνία ξαναβρίσκει τη θέση της:

– Ψαράδες Πρεσπών, Σίφνος, Μαλάκι Βόλου, Θραψανό Κρήτης – κεραμική που ξαναπλάθει το παρελθόν με σύγχρονη ματιά.

– Βλάστη, Νεστόριο – υφαντική που συνεχίζει την ιστορία της σε κάθε κλωστή.

– Φλώρινα – ξυλογλυπτική που συνδυάζει τέχνη και τεχνική, με τη στήριξη της Σχολής Καλών Τεχνών.

Οι εκπαιδευτές, οι τεχνίτες και οι συμμετέχοντες του προγράμματος διαμορφώνουν μια κοινότητα που μεταφέρει την πολιτισμική κληρονομιά στο σήμερα. Η εκμάθηση των τεχνικών γίνεται αφορμή για να ξανασυστηθεί η παράδοση, ως ζωντανή εμπειρία που συνδέει το παρελθόν με τη σύγχρονη δημιουργική έκφραση. Το πρόγραμμα υλοποιείται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας “Ελλάδα 2.0”, με τη συνεργασία του Υπουργείου Πολιτισμού και του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας.

Δημοσιεύτηκε στο www.prlogos.gr

Χθεσινές φωτογραφίες από το χωριό. Από του Γρέγο, εκεί που βάζουν τον κήπο τους ο Αγησίλαος με τη Στασούλα. Εκεί που έχει τα λίγα προβατάκια του, ο Αγησίλαος. Εκεί, που ποτέ δεν είχαν πρόβλημα, αλλά τα τελευταία χρόνια, όλο και κάποιοι κλέφτες τα βάζουν στο στόχαστρο. Πόσο έχει αλλάξει προς το χειρότερο ο κόσμος…

Αλλά κείνος δεν τα βάζει κάτω. Τα ξαναπαίρνει, έστω και λιγότερα. Θέλει να καταγίνεται εκεί και με τον κήπο του. Εκεί έχουν και τις κότες τους. Το καλοκαίρι είναι χαρά Θεού πάνω στο λόφο. Αλλά κι αυτή την εποχή, την άνοιξη, όλα είναι καταπράσινα και διαφορετικά. Πλημμυρισμένα από τις μαργαρίτες που ομορφαίνουν τον τόπο…

Έχω περπατήσει, εδώ… Έχω περάσει ώρες όμορφες, μαζί τους. Και τώρα που βλέπω που πάνε, που περνούν πολλές ώρες από τη ζωή τους, χαίρομαι. Και ήθελα να το μοιραστώ μαζί σας. Με τους αναγνώστες του ΘΡΑΨΑΝΙΩΤΗ… Τι όμορφος που είναι ο τόπος, ολάνθιστος! Τον βλέπεις και εκτιμάς τη δημιουργία. Και το έργο των ανθρώπων…

Θυμάμαι τη μάνα μου, τέτοιες μέρες… Μοσχοβουλούσε ο φούρνος και το σπίτι μας, από τα γλυκά που έφτιαχνε. Δεν κρατούσαν βέβαια πολύ, γιατί μας άρεσαν και τα… καταβροχθίζαμε. Ζήτημα αν κράταγαν μια εβδομάδα. Μόνο που ήταν πιο μεγάλα τα καλιτσούνια ή λιχναράκια, από αυτά της Στασούλας.

Εγώ που ως παιδί που αγαπούσα τα γλυκά και μπορούσα να φάω τα πάντα, με ένα χόρταινα! Η Στασούλα μας είναι πιο κοντά στη ζωή και στη λογική. Τότε τα έφτιαχναν μόνο τέτοιες μέρες. Σήμερα όλα αυτά μπορείς να τα βρεις στους φούρνους όλο το χρόνο. Αν και είναι καλά, δεν τα λαχταρά πια κανένας.

Πάντα όμως θα μου αρέσουν από τα χέρια της Στασούλας. Ξέρω ότι χρησιμοποιεί αγνά υλικά και μπορείς να τα φας, άφοβα. Αν και στην ηλικία μας πια, η διατροφή μας πρέπει να είναι προσεγμένη, δεν είμαστε πια παιδιά. Μεγαλώσαμε. Μερικές μνήμες όμως παραμένουν…

Ονομάζεται Mirsini Lambraki. Δεν γνωριζόμαστε από κοντά. Την παρακολουθώ όμως μέσα από την ομάδα της “Πάμε για Χόρτα (Μαζεύουμε και διασκεδάζουμε)”. Αντιγραφούμε από μια ανάρτηση της: “Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Κρήτη! Ένας  τόπος ευλογημένος που με τις πρώτες βροχές θυμάμαι τις γιαγιάδες μου με τα μαχαιράκια τους με σακούλες, ή μικρά υφαντά σακουλάκια να ξεδιαλέγουν τα καλύτερα, τα πιο τρυφερά και νόστιμα δώρα της κρητικής  γης, τα άγρια βρώσιμα χόρτα της!

Μετά πήγαιναν στο σπίτι, τα άπλωναν στην ποδιά τους να τα ξεδιαλέξουν! Σε άλλη λεκάνη τα βράστα γουλωτά ραδίκια, σε άλλη τα γιαχνερά, αλλού τα ασκολίμπρια και χώρια η σαλάτα με τα μυριστικά χόρτα! Πάμε μαζί λοιπόν για χόρτα! Ας γίνουμε μια ομάδα που θα ανταλλάξουμε γνώσεις για την βρώσιμη χλωρίδα της Ελλάδας  και αγάπη για την ελληνική φύση και τους διατροφικούς  θησαυρούς της!” Δεν τη βρίσκω άσχημη ως ιδέα…

Το είδαμε στην ομάδα GreekFlora, ανεβασμένο από τον Christopher Cheiladakis  με το σχόλιο: Adonis cretica. Κίσσαμος, Χανιά. Μάρτιος 2025. Και μας άρεσε πολύ… Αν και αγαπούμε πολύ τα λουλούδια συνεχίζουμε να μαθαίνουμε γι ‘αυτά… Ψάχνοντας μάθαμε ότι το Adonis microcarpa , κοινώς γνωστό ως μικρόκαρπο φασιανό ή κόκκινο χαμομήλι , είναι ένα ετήσιο ποώδες φυτό . Το είδος είναι εγγενές στη δυτική Ασία και τη νότια Ευρώπη και έχει πολιτογραφηθεί στην Αυστραλία . Αυξάνεται σε ύψος 50 εκατοστών, έχει λεπτά μοιρασμένο φύλλωμα και κόκκινα άνθη με μαύρα κέντρα. Αν ξέρετε κάτι περισσότερο, ευπρόσδεκτη κάθε πληροφορία…