Αρχείο κατηγορίας Κρήτη

Συνεχίζουμε να περιοδεύουμε στην Κρήτη με τα μάτια της φίλης μας Μαρίνας… Τα Χανιά είναι παραλιακή πόλη της βορειοδυτικής Κρήτης, που κατέχει έναν από τους σημαντικότερους λιμένες της και είναι η πρωτεύουσα του νομού Χανίων. Η πόλη των Χανίων καταλαμβάνει έκταση περίπου δεκατριών τετραγωνικών χιλιομέτρων και αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του νησιού μετά το Ηράκλειο.

Ο δήμος Χανίων αριθμεί 110.646 κατοίκους (2021) και, πέρα από τα Χανιά (κάτοικοι), η ευρύτερη αστική περιοχή περιλαμβάνει τα μεγαλύτερα προάστια τα οποία έχουν ενωθεί οικιστικά με το δήμο Χανίων όπως: τα Κουνουπιδιανά, οι Μουρνιές, η Σούδα, η Νεροκούρου, το Δαράτσο, τα Περιβόλια , ο Γαλατάς και το Αρώνι. Στην αρχαιότητα υπήρξε σημαντική μινωική πόλη και έχει ταυτισθεί με την αρχαία Κυδωνία.

Η πόλη έχει το τυπικό μεσογειακό κλίμα, το οποίο είναι ζεστό και ξηρό τα καλοκαίρια και ήπιο τους χειμώνες. Μεταξύ Απριλίου και Οκτωβρίου ο ουρανός είναι καθαρός. Η ατμόσφαιρα είναι σχεδόν πάντα ζεστή και τα θερμά επεισόδια (με θερμοκρασίες πάνω από 38 °C) δεν είναι πολύ συνηθισμένα, αφού υπάρχει συνεχώς η θαλασσινή αύρα (τα “Μελτέμια”).

Ο όρος Δροσουλίτες αφορά ένα οπτικό φαινόμενο που, σύμφωνα με την τοπική παράδοση, παρατηρείται γύρω από το Φραγκοκάστελο, στην περιοχή των Σφακίων, στη νότια Κρήτη σχεδόν κάθε χρόνο μεταξύ τελών Μαΐου και αρχών Ιουνίου, σε συγκεκριμένες ατμοσφαιρικές συνθήκες, κατά το οποίο σκιές που μοιάζουν με ανθρώπινες μορφές φαίνονται μέσα στην πρωινή δροσιά.

Στην κρητική λαϊκή παράδοση, συνδέεται με ιστορικό γεγονός που συνέβη στην περιοχή το 1828 και αφορούσε πολεμική συμπλoκή μεταξύ επαναστατημένων Ελλήνων και Τούρκων, τη Μάχη του Φραγκοκάστελου. Οι τοπικές δοξασίες συνδέουν το φαινόμενο με το φονικό γεγονός. Και δείτε τι “ανακαλύψαμε”. Το 2012 είχαμε ξαναγράψει στο ΘΡΑΨΑΝΙΩΤΗ για τους Δροσουλίτες του Φραγκοκάστελου. Δείτε το ΕΔΩ. Άσε που έχω πάει κι από εκεί και το έχω δει από κοντά.

Πρόκειται για κινούμενες σκιές που παρατηρούνται κοντά στο Φραγκοκάστελο των Σφακίων. Το όνομά τους σχετίζεται με την εμφάνισή τους κατά τις πρωινές ώρες, μαζί με την πρωινή δροσιά. Σύμφωνα με το ορισμό της λέξης από τον Πέτρο Βλαστό, είναι σκιές κινούμενες «μέσα στην καταχνιά σαν κατεβαίνει ο κρύος αγέρας από τον Ψηλορείτη στον κάμπο το πρωί το καλοκαίρι», που οι ντόπιοι τις εκλαμβάνουν σαν στρατό.

Η λίμνη Κουρνά βρίσκεται στα Χανιά και είναι η μοναδική λίμνη γλυκού νερού που υπάρχει στην Κρήτη. Στην αρχαιότητα ήταν γνωστή με το όνομα Κορησία, αλλά αργότερα πήρε το σημερινό όνομά της από την αραβική λέξη για τη λίμνη. Βρίσκεται σε μια πολύ όμορφη τοποθεσία, σε ένα κοίλωμα ανάμεσα σε λόφους, περίπου 4χλμ μακριά από τη Γεωργιούπολη.

Η λίμνη Κουρνά είναι σχετικά μικρή με μέγιστο μήκος 1087 μέτρα και μέγιστο πλάτος 880 μέτρα. Καλύπτει έκταση 579 στρεμμάτων και είναι γενικά ρηχή με 22,5 μέτρα μέγιστο βάθος, ενώ βρίσκεται 20 μέτρα περίπου ψηλότερα από τη θάλασσα. είναι ιδανικός προορισμός για έναν απογευματινό περίπατο, ή μια κοντινή εκδρομή μέσα στην ημέρα. Πολλοί την προτιμούν και για ένα απογευματινό πικνίκ.

Στην λίμνη Κουρνά υπάρχουν δυο πηγές στη Νοτιο-Ανατολική όχθη, από τις οποίες η μια είναι ορατή στο τέλος του καλοκαιριού, το Μάτι ή Αμάτι, όπως την αποκαλούν οι ντόπιοι. Η λίμνη τροφοδοτείται από τα νερά που κατεβάζουν τα γειτονικά βουνά και οι λόφοι, που τα πετρώματα της περιοχής διακόπτουν την υπόγεια ροή τους και δεν τους επιτρέπουν να συνεχίσουν την πορεία τους μέχρι τη θάλασσα.

Η Σητεία είναι παραλιακή πόλη της ανατολικής Κρήτης και έδρα του ομώνυμου δήμου στην Περιφερειακή Ενότητα Λασιθίου. Βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα του νομού, στο δυτικό μυχό του φερώνυμου όρμου, σε υψόμετρο 20 μέτρα. Απέχει 65 χιλιόμετρα από τον Άγιο Νικόλαο και 56 χιλιόμετρα από την Ιεράπετρα.

Η Σητεία όπως και το κοντινό Πισκοκέφαλο είναι η πατρίδα του ποιητή του «Ερωτόκριτου» Βιτσέντσου Κορνάρου. Όπως διαβάζουμε στο Wikipedia, η Σητεία διαθέτει μικρό αεροδρόμιο (με το όνομα Βιτσέντσος Κορνάρος), μέσω του οποίου συνδέεται με την Αθήνα και τα νησιά του Αιγαίου και αποτελεί τουριστικό θέρετρο.

Ο αρχαιολογικός χώρος Πετρά, βρίσκεται περίπου 1,5 χιλιόμετρο νοτιοανατολικά του κέντρου της Σητείας και 400 μέτρα νότια του όρμου της Σητείας, στη βόρεια ακτή της Κρήτης, στο Αιγαίο Πέλαγος. Επίσης έχει και την ποδοσφαιρική ομάδα, Α.Ο. Νίκη Σητείας..

Την ώρα που εμείς ήμασταν για μια εβδομάδα διακοπών δίπλα από το χωριό της την Ελίκυ, στην Τέμενη Αιγίου, η φίλη μας Μαρίνα ταξίδευε με τον άνδρα της, κάνοντας διακοπές στην Κρήτη. Σ’ αυτό και σε επόμενα δημοσιεύματα θα δούμε τοπία του νησιού που αποτύπωσε με τη φωτογραφική της μηχανή. Την ιστορία του, θα τη θυμάστε από την τηλεοπτική επιτυχία του MEGA “Το Νησί”.

Η Σπιναλόγκα ή Καλυδώνα είναι ένα μικρό νησί με έκταση 0,100 τ.χλμ., το οποίο κλείνει από τα βόρεια τον κόλπο της Ελούντας στον δήμο Αγίου Νικολάου του νομού Λασιθίου Κρήτης. Οχυρώθηκε άριστα από τους Βενετούς τόσο από κατασκευαστικής και αρχιτεκτονικής άποψης όσο και από απόψεως αισθητικής του όλου τοπίου που και σήμερα ακόμη διατηρεί την ομορφιά του.

Εδώ έχουμε πάει κι εμείς στο παρελθόν. Και δείτε ΕΔΩ κι ΕΔΩ κι ΕΔΩ κι ΕΔΩ πώς καταγράψαμε τότε στο ΘΡΑΨΑΝΙΩΤΗ το γεγονός… Για την ιστορία στις 30 Μαΐου του 1903 υπογράφηκε η απόφαση για να μετατραπεί η Σπιναλόγκα σε νησί των λεπρών και στις 13 Οκτωβρίου 1904 μεταφέρθηκαν 251 ασθενείς, 148 άνδρες και 103 γυναίκες. Το νησί είναι επισκέψιμο σήμερα με καΐκια από την Πλάκα, απέναντι…

Λείπω από την Κρήτη κοντά 50 χρόνια, αλλά μερικά πράγματα δε λένε να σβήσουν από τη μνήμη μου. Όπως ετούτα εδώ  που συνάντησα χθες σε μια… βόλτα μου στο Facebook ή όπως το λένε σήμερα Meta. Κι ευτυχώς που υπάρχει κι αυτό, γιατί με τέτοια ζέστη, πού και πώς να πας βόλτα έξω από το σπίτι;

Μνήμες λοιπόν από τα παλιά… Και θυμάμαι τη μητέρα μου, μικρός εγώ και σχετικά σε νεαρή ηλικία εκείνη, αν και στο μυαλό μου την έχω μια κοψιά, από την αρχή που με γέννησε ως το τέλος του βίου της.

Είχαμε τον κήπο μας στην Περβόλα, ένα συρήμι και το δικό μας πηγάδι που καθώς ποτίζαμε με μοτέρ δεν είχε νερό για όλο τον κήπο. Έπρεπε να σταματήσουμε κανένα μισάωρο, για να ξαναγεμίσει το πηγάδι και να συνεχίσουμε.

Το χωράφι αυτό στο μοίρασμα της περιουσίας που έκανε ο πατέρας μου, έπεσε στον Κωστή μας. Εκείνος δεν το έκανε ποτέ κήπο, επειδή στο μεταξύ είχαν αρχίσει να κάνουν τις γεωτρήσεις στην περιοχή και ο υδροφόρος ορίζοντας κατέβηκε αισθητά, οπότε και το πηγάδι στέρεψε.

Να ξαναγυρίσουμε λίγο στους ντολμάδες, τα γεμιστά με το αθό (ανθό) των κολοκυθιών. Έπρεπε η μητέρα μου να πάει νωρίς στον κήπο, τα ξημερώματα και να τους μαζέψει. Να τους βάλει στο νερό για να κρατηθούν ανοιχτοί, μέχρι την ώρα που θα τα γέμιζε και θα τα έβαζε στο τσουκάλι να τα μαγειρέψει με το πετρογκάζ.

Αργότερα έμαθα ότι τα φτιάχνουν και στο φούρνο και είναι και πιο νόστιμα. Αλλά εμείς τότε δεν είχαμε φούρνο, μόνο τον μεγάλο ξυλόφουρνο για το ψωμί, φρέσκο και ντάκο.

Τώρα βλέποντας τις φωτογραφίες , η μνήμη μου έφερε πίσω πολλά πράγματα. Ωστόσο και στο σούπερ μάρκετ μπορείς να βρεις ανθούς φρέσκους αυτή την εποχή. Μόνο που τη συνταγή , όπως μου έλεγε η Σούλα, την ξέρουν οι Κρητικές. Κι άντε τώρα να βρεις μια τέτοια στην Αθήνα, να σου τους φτιάξει, τους ντολμάδες!

Ένοιωσα την ανάγκη να γράψω, γι’ αυτό και το έκανα. Αυτός ήταν και είναι ο ΘΡΑΨΑΝΙΩΤΗΣ κι έτσι λειτουργούσε πάντα. Έτσι και συνεχίζει να κάνει και στο νέο διαδικτυακό χώρο του.

Μ’ αυτή την ωραία μαντινάδα ανέβασε ο Νεκτάριος Μπανταλάκης στην ομάδα “Κρήτη των γεύσεων” στο Facebook τις φωτογραφίες του σημερινού δημοσιεύματος. Έλεγε: “Χωστά τα σπας τ’ αμύγδαλα / μα εγώ γροικώ τσι χτύπους / ότι ‘καμες τα μάθαινα / κ’ ότι ‘λέγες τα γροίκου.” Γέλασα! Όμορφο ήταν και έβαλε στον εαυτό μου φωτιά στις αναμνήσεις… Κάποιοι. αυτοί την εποχή. μαζεύουν τα αμύγδαλα τους!

Όχι πως εμείς είχαμε ποτέ τόσα πολλά αμύγδαλα και δεν μπορώ να καταλάβω, γιατί δεν είχε βάλει αμυγδαλιές ο πατέρας μου σε μέρη πετρώδη που ευδοκιμεί η αμυγδαλιά, αλλά δεν είχαμε… Σαν παιδιά όμως, θυμάμαι, ψάχναμε να βρούμε αμυγδαλιές που είχαν φτάσει τον καρπό τους σ’ αυτό το σημείο ώστε να τον γευτούμε. Τις περισσότερες φορές δεν ήταν δικά μας, αλλά τότε ως παιδιά, λίγο μας ένοιαζε αυτό.

Φίλε Νεκτάριε, δεν γνωριζόμαστε προσωπικά, απλά είμαστε στην ίδια ομάδα κι εκεί είδα τη δουλειά σου, θέλω να σε ευχαριστήσω από την καρδιά μου γι’ αυτό το φλας μπακ στο παρελθόν. Σήμερα θα τα βρεις, παντού στο χωριό. Ποιος να τα μαζέψει και γιατί; Μήπως άλλωστε τα ξέρουν τα σημερινά νέα παιδιά; Προτιμούν, αυτά του εμπορίου, καβουρντισμένα με αλάτι. Λογικό! Άμα δεν έχεις δοκιμάσει το αυθεντικό, πού να ξέρεις την ποιότητα τους και τη διαφορά στη γεύση;